Tarih: 18.10.2003
Kategori: Disiplinlerarası Kimya Enerji Petrokimya
6701 kez okundu.

Rafinerilerde Parçalama ve Reformlama İşlemleri-1 (FCC-Hydrocracking)

Rafinerilerde temel distilasyon islemleri ile degisik fraksiyonlara ayrilan petrol, "gas oil" ve "residium" denilen asfalt turu maddeleri benzin, jey yakiti, dizel yakiti ve fuel oil gibi daha degisik bircok petrol son urunune cevrilmek amaci ile degisik islemlerden gecer. Bu islemlerin en onemlilerinden birisi de cracking dedigimiz parcalama islemidir. Reaktorde cevrilme islemi baslamadan once atmosferik distilasyon ile agir hidrokarbonlari alinmis petrolun hemen hemen 80% i hidrojen ile muameleedilip icerisindeki contaminant dedigimiz yabanci partukullerden arindirilir. Bu islemden sonra petrol reaktore cevrilme, parcalama islemlerine tabi tutulup agir hidrokarbonlardan daha degerli olan hafif hidrokarbonlara ayristirilmak uzere gerekli unitelere gonderilir. Az evvel dedigimiz gibi bu islemlerin en onemlilerinden birisi de cracking islemidir. Crackng islemini bu denli onemli kilan en onemli etken, rafinerilerin gelirinin onemli kismini olusturan hafif hidrokarbonlarin satisina imkan saglamasidir. Cracking islemi aslinda kelime manasi olan parcalama'dan gelmektedir. Yapilan islem buyuk hidokarbonlari katalizor ortaminda istenilen hafif hidrokarbonlari verecek sekilde parcalamadir. Rafinerilerde kullanilan cracking iki sekilde olur. Birincisi FCC dedigimiz "Fluid Catalytic Cracking" ve digeride hidrojen kullanilarak yapilan "Hydrocracking" islemleridir. Degerli hidrokarbon uretiminin ilk asamasi olan FCC Unitlerinde yuksek sicaklikta ve katalizor ortaminda, atmosferik damitmada parcalanamayan hidrokarbonlarin parcalanmasi atmosferik basinc ortaminda yapilmaktadir. Hydrocracking isleminde ise FCC de parcalanamayan dip urunlerin ve atmosferik damitmada ayrilamayan buyuk hidrokarbonlarin bir kismini alinir, yuksek basinc, yuksek sicaklik ortaminda jet yakiti ve benzin yapilacak sekilde katalizor yardimi ile parcalanir. Aslinda bu iki onemli uniteden (FCC ve Hydrocracking) cikan urunler pacallanarak, ulasim amacli kullanilan rafineri urunlerinin olusturulmasinda kullanilir (ornek araba benzini, mazot ve jet yakitlari). Bu islemler sonunda olusan en hafif petrol fraksiyonlari ise yine rafinerinin kendi icerisinde bulunan buyuk firinlarda isletmenin kendi amaclari dogrultusunda kullanilmak amaci ile yakilir. Bu hafif hidrokarbonlarin yakilmasi ile buyuk hidrokarbonlarin rafineride kullanilmasi durumunda olusacak kirlilik onlenmis olunur.

Üye Yorumları