Tarih: 14.03.2005
Kategori: Kimya Dükkanı Kimya Dükkanı İlginç Kimya Makaleleri
8276 kez okundu.

Pauling'in Sol Elli α-Sarmalı

1951 yılı kimya için büyük öneme sahip bir yıldır; birinci büyük keşfi, proteinlerin ikincil yapılarının önemli bir bileşeni olan α-sarmal yapıyı öne süren Linus Pauling yapmıştır. İkinci büyük keşif ise stereokimya alanında boy gösterir: artık konfigürasyon konusu bağıl olmaktan çıkıp Johannes M. Bijvoet tarafından mutlak hale gelmiştir.

Her şey güzel güzel giderken Jack D. Dunitz denen kimyacı (ki kendileri yarı-meşhur Bürgi-Dunitz açısı denen şeyin isim babasıdır ve henüz pek tanımamama rağmen yeni favorimdir) Pauling'in 51 yılındaki makalesinde^* ters olan bir şeyi farkeder. Pauling amino asitleri L konfigürasyonlu olmaları gerekirken D- şeklinde çizmiştir; aynı durum sarmalın yönünde de vardır: sağ elli olması gerekirken sol elli çizilmiştir..Makalede de amino asit konfigürasyonunun rastgele seçildiği söylenmiştir...

Bu ilginç bir durumdur, çünkü o yıl Bijvoet grubu moleküllerin mutlak konfigürasyonlarını yeni bir X-ışını yöntemiyle tespit edebildiklerini açıklar ve de gliseraldehit için eskiden rastgele bir şekilde kabul edilen konfigürasyonun doğru olduğu ortaya çıkar. Bu doğadaki amino asitlerin de L- konfigürasyonlu olduğu anlamına gelir. Şimdi Pauling makalesini yazarken bu çalışmalardan haberi var mıydı, yoksa hepten umursamıyor muydu?

İşte 51 yılında kendisi de Pauling'le aynı üniversitede (Caltech) postdoc olarak çalışan Dunitz amca, bu önemli keşfin 50. yıldönümü olan 2001 yılında böyle bir meraka düşer ve bunu araştırır. Ve iki önemli buluşun da ayrıntılarını ve gizli kalmış yönlerini anlatmaya koyulur..

Sohbet havasındaki bu ilginç makaleye buradan ulaşabilirsiniz.

^*Pauling'in orjinal makalesi: The Structure of Proteins: Two Hydrogen-Bonded Helical Configurations of the Polypeptide Chain, Proceedings of the United States National Academy of Sciences, 1951, 37, 205-11

Üye Yorumları