Tarih: 10.02.2005
Kategori: Organik Kimya Organik Kimya Organik Kimyada Sentezler
4270 kez okundu.

Kimyasal Sentezde DNA Kullanımı

Okuduğumuz bilimsel makalelerde DNA'nın giderek daha fazla kimyasal sentezde kullanıldığına şahit oluyoruz. Dolayısıyla DNA, sadece, temel bilim olarak üzerinde çalışılan ve genetik biliminin hammaddesi olan bir konu olmaktan çıkıp, kimyada belirli amaçlara hizmet eden bir araç haline gelebiliyor.

DNA, bu durumu temel yapısal özelliklerine borçlu. Öyle ki, iki tamamlayıcı DNA ipliği birbirinden bağımsız olarak suya attığımızda, eninde sonunda birbirlerini bulup ikili sarmal yapacaklarını biliyoruz. Dolayısıyla, birbirlerine yaklaşmalarını istediğimiz iki şeyi (iki molekülü, iki nanoparçacağı, vs..) iki farklı DNA ipliğine bağladığımızda bunların yan yana geleceklerinden neredeyse eminiz. Bu aslında tipik bir 'Birlikten kuvvet doğar.' örneği; çünkü tek bir hidrojen bağının pek bir önemi olmadığı halde, bir oligonükleotitteki onlarca hidrojen bağının bir kuvvet doğuracağını biliyoruz.

Örneklere geçmek gerekirse, ilk örneğimiz, Harvard University'den David R. Liu'nun çalışmaları. DTS (DNA Templated Organic Synthesis) yani DNA-kalıplı Organik Sentez diye çevirebileceğimiz yaklaşıma göre, Liu grubu birçok organik bileşiği DNA kullanarak sentezlemişler. Daha da ilginç olanı, bu tip bazı tepkimelerin DNA sarmalının sağ elli olmasından dolayı enantiyoseçici olabilmesi. Bunun kontrolünü de, ilgili DNA parçasını sol elli hale getirdiklerinde (bkz. Z konformasyonu) öteki enantiyomeri elde ederek yapmışlar. İlginç diil mi?

Bir diğer örneğimiz de nanoparçacıklar dünyasından... Misal, nanoparçacıkları yaklaştırıp biraraya getirmek (yani bir 'aggregate' oluşturmak)istiyorsunuz; kullanabileceğiniz birçok yöntem var, DNA kullanmak da bu yöntemlerden biri.. Northwestern University'den Chad A. Mirkin'in çalışmalarında bunun örneklerine rastlayabilirsiniz.

Son örneğimiz de tabi ki birçok yazımızda bahsettiğimiz Nadrian Seeman'ın DNA nanoteknolojisi çalışmaları. DNA'dan küp yapmanın ötesinde, bu şahsiyetin, 2-B kristaller, DNA temelli hesaplama, nanomekaniksel aletler gibi DNA kullanarak yaptığı çalışmalar da mevcut...

Tabi ki bunlar gibi belki onlarca örnek bulmak mümkün..Sadece üç örnek vermekle yetinmek gerek..

Üye Yorumları