Hardal Gazı

Ilk kimyasal silahlardan olan hardal gazi (mustard gas), ilk olarak I.Dünya Savasinda Almanlar tarafindan kullanilmistir. Kimyasal yapisi asagidaki sekildedir:

Cok basit bir moleküler yapisina sahip olmasina ragmen, vücutta yaptigi etkiler her zaman öldürmese de öldürmekten beter etmektedir.

Moleküle kimyasal olarak bakildiginda, pek fazla reaktif degilmis gibi gözükse de, kükürt atomunun komsu grup etkisi (neighbouring group participation) denen bir etki ile klor atomunun kolayca yer degistirme tepkimesi vermesine neden olmaktadir. Bu da, hardal gazinin önüne gelen herseyle tepkimeye girmesine neden olmaktadir. Kimyasal silahlarin genel özelligi olarak oldukca reaktif olmalarini söyleyebiliriz. Hardal gazi öncelikle vücutta nemli olan ortamlarda etkili olmaktadir. Suda cok az cözünüyor olmasi da, yikayip da kurtulma ihtimalini ortadan kaldiriyor. Deri de su toplama, körlük ve de solunmasi durumunda da akcigerlerde ödem olusturarak maruz kalan insani ölüme dogru götürüyor. Su ile tepkimesinden olusan HCl nin de bulundugu dokuda tahris edici etkisi görülmektedir. Yapilan arastirmalarda da beyaz kan hücrelerini öldürdügü gözlenmistir. DNA ya baglanma özelligi de bulundugundan, ölümle sonuclanmayan maruziyetlerde kanser vakalarinin görülmesi oldukca olasidir. Saddam'in 1980 lerde (tarihini tam hatirlayamadim simdi) Halepce`de Kürtler üzerinde kullanmasinin ardindan bölgede görülen kanser vakalarinda korkunc bir artis görülmüstür.

Sarin gazi gibi bir anda etkili olmasa da, saatlerle ifade edilebilecek sürede ilk kasinma, yanma belirtilerinin ardindan, körlük, deride ciddi su toplanmasi, konusamama, mide bulantisi gibi sonuclar olusturmaktadir. Birkac hafta icinde de maruz kalma miktarina göre de öldürmektedir. I. Dunya Savasi`nda kullanilmasi sirasinda, bir hemsirenin su sözleri söyledigi rivayet edilmistir:

Savasa devam etmek isteyenlerin karar vermeden evvel öncelikle buraya gelip hardal gazina maruz kalan askerleri görmeleri gerekir.

Aslinda kokusuz ve renksiz olan hardal gazi oda sicakliginda aslinda da sividir. Hardal ismini de, saf olmayan halinin kokusunun, hardal-sarimsak kokusuna benzemesinden dolayi almistir.

Ilginctir ki, öldüremedigi insanlari kanser yaparak süründüren hardal gazinin kükürt yerine azot kullanilarak yapilan türevi günümüzde bazi kanser türlerinin tedavisinde kullanilmaktadir.

Üye Yorumları

Yazar	Mesaj
	Henüz yorum eklenmedi! İlk yorumu sen yap!