Tarih: 31.10.2004
Kategori: Disiplinlerarası Kimya Biyokimya İlaç Kimyası
15527 kez okundu.

Faz I ve Faz II tepkimeleri

Dedigim gibi ilaçların vücuttan kolay atılabilmesi için daha hidrofilik (dolayısıyla daha polar) bir yapıya dönüştürülmeleri gerekmektedir ve bu Faz I ve Faz II tepkimeleri aracılığıyla olur.

Faz I tepkimeleri ana ilaçta belli dönüşümler gerçekleştirerek -OH, -NH₂, -SH gibi işlevsel grupların ortaya çıkmasını sağlar ve bu yolla ona belli bir polarite kazandırır. Genelde Faz I tepkimesi sonucu oluşan molekül ana ilaçtan daha düşük bir aktiviteye sahiptir ya da tamamen aktif değildir (Ama bunun istisnaları da mevcuttur). Eğer bu safhada kazanılan polarite yeterli değilse, ilaca glukuronik asit, asetik asit, sülfürik asit, veya bir amino asit bağlanarak (ki buna konjugasyon denir) Faz II tepkimeleri gerçekleştirilir. Bu da molekülü yeterli derecede polar yapar. Bu noktada kolayca görülen başka bir şey de Faz I tepkimelerinin molekülü polar yapmaktan başka bir de bu grupların (asetik asit vs.) bağlanmasını kolaylaştırmak gibi bir amacının olduğudur.

Peki bu tepkimeler neleri içerir? Aslında bunlar çok çeşitlidir ve kabaca Faz I tepkimeleri hidroliz, yükseltgenme ve indirgenme tepkimelerini içeriyor diyebiliriz. Bunları ilerde ayrıntılı biçimde anlatmayı düşünüyorum ama bir iki örnek vermek gerekirse hidroliz için ester ve amit hidrolizlerini, yükseltgenme için Sitokrom P450 enzim grubunun katalizlediği tepkimelerle mesela etil alkolün asetaldehide yükseltgenmesini, indirgenme için de nitro grubunun veya disülfür bağının indirgenmesini verebiliriz. Faz II tepkimeleri ise yukarıda dediğim gibi glukuronik asit, asetik asit, sülfürik asit, glutatyon veya bir amino asidin moleküle konjuge olmasını içerir ve UDP-glukuronil transferaz, asetil CoA transferaz, sülfotransferaz gibi enzimler tarafından katalizlenir.

Son olarak Faz I ve Faz II tepkimelerinin sırasının her zaman aynı olmadığını ve İzoniazid benzeri bazı ilaçlar için II. fazın I.sinden önce geldiğini eklemek istiyorum.

Üye Yorumları