Kimyasanal.com Kimyasanal.com Kimyasanal.com
Kimyasanal.com
Akıllı insan düşündüğü herşeyi söylemez, fakat söyleyeceği herşeyi düşünerek söyler.
Aristotales
Kimyasanal.com
Kimyasanal.com


Tarih: 28.01.2003
Kategori: Analitik Kimya Sağ ok Analitik Kimya Sağ ok Analitik Kimya Hakkında Genel Bilgiler
25399 kez okundu.


Doğruluk - Kesinlik

İng. Accuracy (Doğruluk) - Precision (Kesinlik)

İstatiksel hesaplamalarda devamlı karışagelen iki kavram vardır. Bu iki kelime artık o kadar iç içe girmiştir ki, birisini duyduğumuzda 'bir de şu kelime vardı' deyip diğer kavramı hatıra getiririz ama bilemeyiz hangisinin hangisi olduğunu. Bellekte eşleştirilmeyi bekleyen iki kavram ve iki tanım vardır ve bu ikisi ancak sınavlardan beş dakika önce çalışılarak gerçek tanımlarını bulurlar. Sınavdan sonra tekrar eski belirsizlik. Ben şimdi bunları anlatırken herhalde sizin de aklınıza bu ikisini ayırmak için kullanılan atış tahtası örneği gelmiştir. Bu iki kavramdan bahsedip bu örneği göstermemek ona haksızlık olurdu herhalde.

Tekrar o eski kavramlara geri dönersek;
Ölçüm doğruluğu, ölçüm sonucu ile ölçülen büyüklüğün gerçek değeri arasındaki yakınlık derecesidir. Nitel bir kavram olduğundan sayısal olarak ifade edilmemelidir.
Kesinlik, sistemin tekrarlanabilirliğinin bir ölçüsüdür.

İki kavram arasındaki en önemli fark, doğruluğun referans noktasının teorik değer, kesinliğin referans noktasının ise ortalama değer olmasıdır. Atış tahtası örneğini de verirsek artık analitik sınavının son beş dakikasında rahat bir nefes alabiliriz demektir.




Üye Yorumları

Yazar Mesaj
rdede
Tarih: 19.10.2008
ya ben bu sekıllerden bısey anlayamadımmmm...
merkilic
Tarih: 29.10.2008
gerçekten tam anlıyorum diyorum ama şekiller aklımı bulandırdı
mcelik
Tarih: 29.10.2008
Burada benim anladığım şu.

μ popülasyonun ortalaması, yani ulaşılması gereken değer,
σ popülasyonun standart sapması,
dolayısıyla σ2 popülasyonun varyansı,

χ ise bizim bulduğumuz değerlerin ortalaması (mesela deney sonuçlarının ortalaması),
s bulduğumuz değerlerin standart sapması,
dolayısıyla s2 bulduğumuz değerlerin varyansını ifade ederse...

Doğruluk, bizim bulduğumuz χ değerinin gerçekte olması gereken μ değerine yakınlığını ifade eder. Yani bizim deney sonuçlarımızın ortalaması gerçek değerlere (ortalamaya) ne kadar yakınsa, deneyimiz o derece doğrudur ve 12'den vurmuşuz demektir.

Kesinlik ise standart sapma ile alakalı. Yani buldumuz değerler birbirlerinden ne kadar farklı ise deneyimiz bizim kesin karar vermemizi engeller. Düşünsenize deney sonucunda 100 bulmanız gereken bir değeri bir deneyde 60, diğer deneyde 155 olarak buluyorsak deney sonuçlarımızın standart sapması çok yüksek, yani kesinliği o derece az demektir.

Ama deney sonuçlarının tamamını 98-102 aralığında bulmuş olsaydık (yani standart sapma küçücük olsaydı) o derece kesin konuşabilirdik.

Yukarıdaki grafiğe dönersek;

Sol üstte:
μ = χ ⇒ dolayısıyla doğru,
ve s2 küçük olduğunda ⇒ kesin o civarda,

Sağ üstte:
μ = χ ⇒ dolayısıyla doğru,
ancak s2 büyük olduğunda ⇒ kesinlik yok,

Sol altta:
μ ≠ χ ⇒ dolayısıyla doğruluk yok,
ancak s2 küçük olduğunda ⇒ kesin o civarda,

Sağ altta:
μ ≠ χ ⇒ dolayısıyla doğruluk yok,
üstüne üstlük s2 büyük olduğunda ⇒ kesinlik de yok.

Umarım istatistiğe derinlemesine girmeden yüzeysel de olsa anlaşılabilir bir yorum olmuştur.
omerates
Tarih: 15.11.2008
açıklama çok güzel. bi an anladım gibi oldum ama yine kafam karıştı. birasi açıklayabilir mi:)
elbozkurt
Tarih: 16.11.2008
Bu şekilleri analitik kimya dersinde göstermişlerdi ve çok iyi anladım, fakat mustafa abinin yazdıklarından bişey anlamadım....
abilgic
Tarih: 14.12.2008
şekiller bana analizi yapılan sonuçların birbirine yakınlıgı kesinliği anlatıyor.dogruluk ise yapılan sonuçların istenilen degere yakınlıgı anlatıyor.
omerates
Tarih: 16.12.2008
tşklr abilgiç. şimdi daha iyi anladım.
fkaradas
Tarih: 04.01.2009
abilgic'a tesekkurler, konuyu en kisa ve oz sekilde ozetlemis.
Sekli ozetleyecek olursak, sag ustteki verilerin dogruluk orani yuksektir cunku ortalama degerleri istenen degere cok yakindir, lakin veriler birbirlerinden uzak degerler oldugu icin dusuk kesinlik gosterir.

Ayni sekilde, sol alttaki sekilde sonuclar birbirine cok yakin oldugu icin yuksek kesinlige sahiptir, ancak ortalama deger istenen degera yakin olmadigi icin dusuk dogruluk degerine sahiptir.


Copyright © 2004-2024 - https://www.kimyasanal.com