Tarih: 30.12.2006
Kategori: Organik Kimya Organik Kimya Organometalik Kimya
6144 kez okundu.

Biyoorganometalik Kimya

Bilim dallarındaki ayrıntılar arttıkça, tam sınırda kalan konuları bir başlığa sokmak gerekmiş, o yüzden iki dalın melezi yapılarak yeni alt dallar oluşturulmuştur... Kimyacıların ilk aşina oldukları bu türden çaprazlamalar biyokimya ve fiziksel kimyadır (veya fiziko kimya).. Sonra bunlar da yetmemiş biyoorganik, organometalik, biyoinorganik kimya gibi yenileri türemiştir... Sonra bakmışlar, biyokimya biyolojiyle kimyayı ilgilendiren çalışmaları kapsıyor, ama bazıları çok biyoloji az kimya kullanılıyor, bazıları az biyoloji çok kimya; hadi o zaman biyokimyayla kimyasal biyolojinin ayrımını yapalım demişler (hatta Harvard'ın kimya bölümü Deparment of Chemistry&Chemical Biology diye geçer)... Ardından bu ikili çaprazlar yetmemiş, üçlülerini de katalım işin içine demişler, fiziksel organik kimya, nanobiyoteknoloji (teknolojiyi sayarsak) gibi ucube melezler ortaya çıkmış... ve nihayetinde de 1985 yılında nurtopu gibi biyoorganometalik kimya doğmuş^*...

Tanım itibariyle biyoorganometalik kimya, biyolojik etkinliğe sahip organometalik bileşiklerin sentezini ve incelenmesini kapsıyor. Dolayısıyla organometalik kimyanın bir alt dalı olduğu sonucu çıkıyor (Organometalik bileşiklerin başka birçok kullanım alanı vardır: asimetrik sentezde ve genel olarak organik sentezde katalizör olarak kullanıldıkları gibi, malzeme biliminde de büyük öneme sahiptirler)... Ama diğer açıdan bakınca, biyoorganometalik kimya aynı zamanda biyoinorganik kimyanın da bir alt dalıdır; dolayısıyla ilkokuldaki gibi bir Ven şeması çizersek, biyoorganometalik, organometalikle biyoinorganik'in kesişim kümesinde yer alır...

Tabi aslında (bence) adlandırmaların canı cehenneme, ama malesef kimyayı eski kimyacılar gibi evimizde yapmıyoruz, sisteme ister istemez dahil oluyorsunuz... Stereokimyada R, S (CIP) adlandırmasını da ister istemez öğrenmek zorundayız... Neyse asıl konumuza devam edelim... Biyolojik etkinliğe sahip metal-karbon bağı içeren (organometalik) bileşiklerin varlığı 19. yüzyılda biliniyordu, ama bu dalın gelişmesi ferrosenin keşfinden sonra ivme kazanmıştır... Şu anda ise organometalik bileşikler biyomoleküllerin izlenmesinde (sensör olarak), sulu ortamda moleküler tanımada ve belki de en önemlisi ilaç olarak kullanılmaktadır...

Kimyanın bu dalıyla ilgili gayet faydalı bilgilere, terimi 1985'te ilk kullanan kişi olan Gérard Jaouen'in editörlüğünde derlenmiş Bioorganometallics kitabından ulaşabilirsiniz (Wiley-VCH yayınları, 2003)...

^* 1)G. Jaouen, A. Vessieres, Pure Appl. Chem. 1985, 57, 1865-1874.
2) S. Top, G. Jaouen, A. Vessieres, J. P. Abjean, D. Davoust, C. A. Rodger, B. G. Sayer, M. J. McGlinchey. Organometallics, 1985, 4, 2143-2150.

Üye Yorumları