Kimyasanal.com Kimyasanal.com Kimyasanal.com
Kimyasanal.com
Genç akılların bir çok fikrinin, hayatın sert gerçeklikleriyle değer kaybedecek olması kaçınılmazdır.
Felix Bloch
Kimyasanal.com
Kimyasanal.com


Tarih: 17.09.2003
Kategori: Kimya Dükkanı Sağ ok PratiKimya Sağ ok Gıda Kimyasalları
14965 kez okundu.


Çikolata ve Theobromine

Cikolata sevmeyen, yemeyen yok gibidir. Cocuklarin ve depresif kisilerin cok sevdigi bir yiyecek olmasinin yanisira ilginc de bir gecmise sahiptir.

Her sabah ve aksam cikolata kokulari ile karsilasan biri olarak, cikolata ile ilgili yazi yazmakta geciktim bile denebilir.

Önce theobromine den bahsedeyim biraz. Cikolatanin icinde bol miktarda bulunan ve bir cesit alkaloid olan theobromine aslinda hepimizin bildigi kafeinin cok cok benzeri bir moleküldür.



Aslinda cikolata yapiminda kullanilan kakaonun ana alkaloidi olan ve bol miktarda bulunan theobromine`nin ismi, kakao bitkisinin latince isminde gelmektedir. theobroma cacao. Theobromine`in insanlar üzerindeki etkisi kafeine cok benzer ama daha az etkilidir. Hafif diüretik (isetici etki diyelim buna biraz amiyane bir tabirle) ve uyarici etkiye sahiptir. Bu özelligi sayesinde ilac olarak kullanilmasinin yanisira, damarlarini genisletme özelliginden dolayi yüksek tansiyon tedavisinde de kullanilir.

Ancak ilginctir ki, theobromine köpekler ve atlar icin toksik etki göstermektedir. Bunun sebebi köpeklerin ve atlarin theobromine`i cok yavas metabolize etmesidir. (insanin neredeyse iki kati yavaslikta) Vücutta uzun süre kalmasinin ne gibi bir etkisi oldugunu tam bilmiyorum ama fazla kalan her madde gibi bir sekilde toksik etki göstermektedir.

Farkli cikolatalar farkli miktarlarda theobromine icermektedir. Tahmin edilebilecegi gibi bitter cikolatlar icerdigi yüksek kakao oranindan dolayi yaklasik 10g/kg theobromine icermekte, sütlü cikolatalarda ise bu deger 1-5 g/kg arasinda degismektedir. Köpekler icin toksik etkisi köpegin büyüklügüne ve yedigi cikolata miktarina ve cinsine bagli olsa da (örnegin 5 kg olan bir köpek icin yaklasik 300g sütlü cikolata zehirli etki yapmaktadir.)en iyisi hic cikolata vermemektir.

Cikolatanin hafiften mutlu edici etkisi oldugu da genelde bilinen bir özelliktir. Bunun baslica nedeni icerdigi fenil etilamin molekülüdür. Normalde de beyinde bulunan bir maddedir. Bu molekül beyinden mutluluk ve heyecan verici maddelerin salgilanmasina yardimci olmaktadir. Yapilan testlere göre fenil etilaminin büyük bir kismi beyine ulasmadan bozunmaktadir ve ne kadarinin beyine ulastigi konusunda pek bir sonuc bulunamamistir.

Aslinda cikolata icinde beyinle ilgili bazi fonksiyonlari aktive eden bir cok madde bulunmaktadir.

Örnegin gecen yüzyilin ortalarinda yapilan bazi arastirmalarda, cikolatanin icinde marihuana ya benzeyen bir anandamit adinda madde oldugu bulunmustur. Bu maddenin, beyinde marihuananin aktive ettigi reseptörlerin aynisini aktive ettigi anlasilmistir. Elbette ki cikolata icinde marihuana gibi "ucmayi" saglayacak kadar anandomit maddesinde bulunmamaktadir. Bu düsünceyle fazla cikolata yerim o zaman daha etkili olur diye düsünenler icin de ilave edeyim ki, cikolata solunum yoluyla degil de sindirim yoluyla alindigindan :) , fazla miktardaki anandomit maddesi midede parcalanmaktadir (Üzgünüm.:)).

Cikolata eski Güney amerika medeniyetlerinden Mayalarca ve Azteklerce bilinen ve neredeyse her ögün kullanilan bir yiyecekti. Ayrica tanrilara sunulan yiyeceklerin de basinda gelmekteydi ki, kakao bitkisinin latince ismi olarak söyledigim theobroma cacao,nin theobroma kismi tanrilarin yiyecegi anlamina gelmektedir.

Amerikanin keyfiyle eski kitaya ulasan cikolata ilk zamanlarda zenginlerin icecegi olarak bilinmekte ve sicak cikolata olarak icilmekteydi. Afrodizyak etki yaptigi da düsünülen(?) cikolatanin, zengin alemlerinin vazgecilmez bir icecegi halinden, cocuklarin vazgecemedigi bir gida haline gecmesi 19. yüzyila dayanmaktadir. Bu gecis döneminde icerdigi theobromine sayesinde ilac olarak da uzun süre eczenelerde kullanilmistir.

Bu kadar cikolatadan bahsettikten sonra acikcasi benim canim cikolata cekti. Size de afiyet olsun.:)




Üye Yorumları

Yazar Mesaj
 

Henüz yorum eklenmedi! İlk yorumu sen yap!



Copyright © 2004-2024 - https://www.kimyasanal.com