Kimyasanal.com Kimyasanal.com Kimyasanal.com
Kimyasanal.com
Hayat, sadece kazanan numaraların göründüğü büyük bir piyangodur.
Sofi'nin Dünyasi'ndan
Kimyasanal.com
Kimyasanal.com


Tarih: 17.09.2003
Kategori: Kimya Dükkanı Sağ ok PratiKimya Sağ ok Gıda Kimyasalları
14200 kez okundu.


Toksinler

Yedigimiz herseyde bulunan ve aslinda zararli olan bazi maddeler vardir. Bunlar bitkilerin kendini korumak icin ürettigi ya da baska amaclar icin kullandigi bazi kimyasallardir ki bunlara toksin denir. Toksin icin kisaca, dogal toksik maddeler diyebiliriz.

Dogal gidalarin da icinde vücudumuz icin bir faydasi olmayan "gida" sifatini almayan bir cok madde mevcuttur ki aslinda bunlarin cogu vücudumuzun icin zararlidir ve hatta kimisi icin de toksik denilebilir.

Ama endiselenmeye gerek yok zira insan vücudu bu toksinleri atacak bir cok mekanizmaya sahip. Özellikle karaciger bu konuda önemli rol oynar. Bir cok toksik moleküle asetil grubu takarak bunlari böbrekten süzülme sirasinda daha cözünür bir hale getirir. Genel prensip genelde aynidir. Vücuttan en hizli bir sekilde atilmasini saglamak icin vücutta daha cözünür bir hale getirmek. Bunun ilacsal bir uygulamasi icin kursun zehirlenmesine karsi yapilan islemi okumanizi öneririm. Biraz konuyu dagitacak olursak, kanserojen maddelerin bir cogunun, kansere neden olmasinin nedeni, bu maddeleri vücut, idrar ya da baska yollarla atabilmek icin olusturdugu bazi ara ürünlerin fazla reaktif olmasi (epoksitler gibi) ve bu reaktif maddelerin vücutta hayati rol oynayan DNA, enzimler gibi moleküllerle tepkimeye girip kimyalarini bozmalaridir. Konuya tekrar dönecek olursak, normal isleyen bir vücut kendini korumak icin gereken neyse onu yapar. Ama bu savunma mekanizmasi her insan icin ayni olmamakta ve bundan dolayidir ki bazi insanlar, bazi maddelere ve yiyeceklere karsi asiri hassas olup alerjik durumlar gözlemlenebilir.

Bunun yanisira elbette ki her insan vücudunun da, bu toksinleri bertaraf etmesinin bir limiti var. Örnek üzerinden gideyim. Okzalik asit(HOOC-COOH)aslinda zehirli bir maddedir ama kabak, ispanak gibi bazi sebzelerin yapraklarinda, patateste ve bezelyede az miktarda bulunmakta. Ve normal bir insan vücudu makul miktarlardaki okzalik asiti idrar yoluyla uzaklastirarak herhangi bir zararli etki olusturmasini engeller. Ama vücuda uzaklastiramayacak miktarlarda okzalik asitin alinmasi durumunda, (bunun icin bir miktar vermek biraz güc) böbreklerde kalsiyum iyonlari ile birleserek cözünürlügü düsük olan kalsiyum okzalat (CaC2O4) olusturup böbrek tasi üretimine katki saglamis olur. Burada sunu da söylemekte yarar var; fazla alinan C vitaminin bir kismi okzalik asite dönüstürülerek atilmakta oldugundan, fazla alinan C vitamini vücuttaki okzalik asit birikmesi olayina bir nebze katkida bulunur. Bu yüzden, fazlasi daha faydalidir diye C vitamini iceren meyvelere abanmanin, deliler gibi yemenin anlami yok, faydasi zaten yok, hatta örnekte görüldügü gibi zarari var.

Buna benzer olarak havucta bulunan beta-karoten (A vitamini sentezinde kullanmakta vücut) ve domateste bulunan ve buna benzeyen Likopen molekülü, bu gidalarin fazla tüketilmesi sonucu ciltte renklenmeye neden olabilmektedir. Bu nisbeten biraz zararsiz gibi olan bir etki ama yine de asiri alinan gidalarin ne gibi etkilerinin olabilecegini gösteren bir örnek.

Bunlar gibi bircok gida icin asiri tüketimde olusabilecek zararli etkilerden bahsebilebilinir. Cogu zaman bircok kisinin basina gelen ve nisbeten masum bir etki olan ve kibarca laksatif etki, amiyane olarak da circir etkisi (hadi anlamayanlar icin de söyleyeyim ishal.)tabir edilen etkiden bahsetmek mümkün. Bu belki de vücudun verdigi oldukca basit bir tepki ya da uyguladigi savunma mekanizmalarindan biri ama kimse ishal olmak pek istemez ama yine de bazi gidalari asiri miktarda tüketmekten de geri duramaz.

Sonuc olarak, her laf dönüp dolasip su iki söze geliyor.
Cogu zarar, azi karar, ortasi yarar.
Hersey aslinda toksiktir, mühim olan dozajdir.
Miktarlar kisiye göre degisebilmekte, bazen bu miktarlari bilmek biraz zor olabilmekte ama insan yine de ne yiyorsa abartmamasindan fayda var.




Üye Yorumları

Yazar Mesaj
 

Henüz yorum eklenmedi! İlk yorumu sen yap!



Copyright © 2004-2024 - https://www.kimyasanal.com